AKTUALIZACJA 2020-05-06
Jeśli podejrzewasz u pacjenta stwierdzoną lub rozwijającą się niewydolność kory nadnerczy:
JEŻELI POZWALA NA TO CZAS I MASZ MOŻLIWOŚĆ: Leczenie ostrej niewydolności KN rozpocznij niezwłocznie po pobraniu próbek krwi do badań podstawowych (glukoza, sód, potas, kreatynina) i hormonalnych (kortyzol, ACTH) oraz ew. w kierunku zakażenia (crp,pct, morfologia krwi) .
Proszę natychmiast wstrzyknąć 100mg hydrokortyzonu (soli sodowej bursztynianu hydrokortyzonu, w Polsce preparat CORHYDRON) dożylnie lub domięśniowo, a następnie szybko nawodnić Pacjenta, podając dożylnie 0,9% roztwór soli fizjologicznej (lub równoważny + ew. 10% roztwór glukozy w razie małego stężenia glukozy w surowicy).
Należy utrzymywać hydrokortyzon w dawce 200 mg hydrokortyzonu przez 24 godziny (najlepiej przez ciągły wlew dożylny, alternatywnie przez podawanie dożylne lub dożylne 50 mg hydrokortyzonu co 6 godzin) do czasu powrotu do zdrowia i uzyskania dalszych wskazówek od endokrynologa.
Objaw niewydolności kory nadnerczy może być objawem wcześniej niezdiagnozowanej niewydolności nadnerczy.
Niewydolność kory nadnerczy może wystąpić również u pacjentów ze stwierdzoną niewydolnością nadnerczy, jeśli istniejąca substytucja kortyzolu nie zaspokaja zwiększonego zapotrzebowania na kortyzol, np. z powodu choroby z gorączką, utrzymującymi się wymiotami lub biegunką, urazem lub porodem. Przygotowanie do inwazyjnych procedur diagnostycznych, takich jak kolonoskopia i zabiegi chirurgiczne wymagające znieczulenia ogólnego, to kolejne czynniki ryzyka wystąpienia niewydolności kory nadnerczy.
Aby zapobiec niewydolności kory nadnerczy, we wszystkich tych sytuacjach, hydrokortyzon musi być podawany w sposób opisany powyżej.
Nie wahaj się podać wysokich dawek hydrokortyzonu kobiecie ciężarnej; hydrokortyzon jest inaktywowany w łożysku i nie wpływa na nienarodzone dziecko. Brak leczenia kobiety ciężarnej z niewydolnością kory nadnerczy może spowodować śmierć matki lub utratę dziecka.
U dzieci należy podać początkową dawkę hydrokortyzonu w trybie nagłym w dawce 50mg/m2 powierzchni ciała, a następnie przeprowadzić odpowiednią reanimację płynną i 50mg/m2/24h u niemowląt i małych dzieci oraz 100mg/m2/24h dla dzieci w wieku szkolnym.
Przetłumaczono https://www.endocrinology.org/clinical-practice/clinical-guidance/adrenal-crisis/general-adrenal-crisis-information/ [dostęp 2020-05-06 z pomocą www.DeepL.com]
Uzupełniono o wytyczne wg Interny Szczeklika 2019:
https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.11.1.3.
